Ռուբեն Սևակը 20-րդ դարասկզբի արևմտահայ նշանավոր բանաստեղծներից է: Նա ապրում ու ստեղծագործում էր մի ժամանակաշրջանում, երբ հայ ժողովուրդը գտնվում էր ոչ միայն քաղաքական-սոցիալական ճնշման տակ, այլև կանգնած էր ֆիզիկական բնաջնջման` հայաջնջման սարսափի առաջ:

Ցույցի մասնակիցներս հանգստացանք, երբ լսեցինք նստաշրջանի որոշումը։ Հետո պատգամավորներ դուրս եկան ու ելույթ ունեցան։ Մեզ թվում էր, թե մեր հարցը արդեն լուծված, վերջացած է և ցույցը արդեն վերածվել էր գրական երեկոյի։ Ելույթ էին ունենում գրողները, ուսանողները, դերասանները։

Ես երբեք չէի մտածում, որ երբևէ կգտնվեմ հեռու իմ սիրասուն Հայենիքից։ Անգամ իմ քաղաքից բացակայելը, ինձ համար դավաճանություն էր համարվում։

7-րդ դասարանում էի՝ 1995 թիվն էր: Էսօրվանից 2 անգամ ավել ձյուն էր եկել, ոչ տրանսպորտ էր աշխատում, ոչ մեքենա էր հնարավոր հանել: Տատիս տանն էինք մնացել՝ Ներքին Չարբախում, առավոտյան 7-ին ելանք ու ոտքով եկանք քաղաք, ես՝ դասի, պապս՝ գործի, բոլորը ոտքով էին գնում դասի ու գործի, ու ոչ մի զարմանալի բան չկար դրա մեջ:

էս ձյունը եկել է փետրվարին, կրկնում եմ՝ փետրվարին, ոչ թե մայիսին կամ հոկտեմբերին, որ սենց շոկ առաջացներ ու ողջ քաղաքը կոլափսի մեջ գցեր: Եկածն էլ մի 10-15 սմ ձյուն է...

Ժամանակն անխուսափելիորեն ցույց կտա, որ Հայաստանի արևմտամետներն իրենց հաշվարկների մեջ սխալվել են, ու սխալն այդ գործվել է 100 տարի առաջ, 200 տարի առաջ, 300 տարի առաջ… Այսպես կարելի է վերադառնալ մինչև Կիլիկիայի Հայկական թագավորության ժամանակահատված (ու դեռ ավելին), երբ երկիրը ներսից պառակտվեց հատկապես նրանց պատճառով, ովքեր լատինամոլությամբ քանդեցին ներքին հասարակական միասնությունը, և Թագավորությունն ուղղակի քանդվեց լատինամոլ և լատինաֆոբ խմբերի ներքին բախումների, արտաքին թշնամու դեմ միասնական ճակատի փլուզման, ներքին դավադրությունների հետևանքով։

Հայկական «Ռուհնամայի» պրեզենտացիայից հետո եղավ ծաղրանքի, ֆեյսբուքյան պոռթկման մեծ ալիք և, ցավոք, մի քանի հստակ քաղաքական ձևակերպումներ...

Այս շարժումը միայն Արցախի, նրա ինքնորոշման ու պայքարի մասին չէր, այն համազգային գործընթացի ամբողջությունն էր մեկ ընդհանուր գաղափարի շուրջ, որը բերեց Հայաստանի անկախությանը, Արցախի ինքնորոշմանը, պատերազմում էլ` հայ ժողովրդի հաղթանակին:

1908 թ․ հրապարակված այս երգիծանքի հեղինակը գյուղատնտես, խմբագիր-հրատարակիչ Աշոտ Աթանասյանն է (1870, Երևան - 1941, Երևան):

1990 թվականի օգոստոսի 23-ին Հայկական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի առաջին նստաշրջանում ընդունված հռչակագիր Հայաստանի անկախության մասին: